Diyabet Diyet

Gebelik diyabetinde, günlük enerji dağılımını anne adayının özelliklerine göre belirlemek, karbonhidratı tamamen kesmek yerine tam tahıl taneleri, kepekli pirinç, kepekli makarna, bulgur ve yulaf gibi doğru adreslerden almak gerekiyor. Kan şekerinin ani düşüşlerini önlemek için de posadan zengin gıdalar tercih edilmeli ve ara öğünler kesinlikle atlanmamalı.

Tanının, hamileliğin 24 veya 28. haftalarında yapılan şeker yükleme testleri ile konduğunu belirten Medical Park Bahçelievler Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Emel Unutmaz, bu dönemde uygulanacak beslenme programı ile ilgili şu bilgileri veriyor:

Kişiye özel, anne ve bebeğin sağlığını koruyacak, geliştirecek, hem anne hem de bebeği tüm besin ihtiyaçlarını karşılayacak bir beslenme programı oluşturmak gerekiyor. Amaç anne ve bebeğin iyi beslenmesi, bunun sonucunda istenilen kan değerlerine ulaşılması, istenilen ölçüde kilo artışı sağlanılmasıdır. Anne karnındaki bebeğin sağlığı annenin yeterli ve dengeli beslenmesi ile mümkündür. Ancak fazla kilo alma riskine karşı kontrol de çok önemlidir. Gebelikte anne metabolizmasında bazı değişiklikler olur. Beslenme, bu dönemde ayrıca önem içerir. Bu dönem genellikle ‘eksiksiz beslenme’ ile eşdeğer tutulur. Eksik beslenmenin zararları ön planda tutulur; kişi ihtiyacının üzerinde beslenmeye teşvik edilir. Aslında eksik beslenme kadar fazla beslenme de gebelikte ciddi sıkıntılar oluşturabilir.

KİŞİYE ÖZEL ENERJİ PLANI
Günlük alınması gereken enerjinin dağılımı önemli. Toplam enerjinin yüzde 15’i proteinlerden, yüzde 30’u yağlardan ve yüzde 55’i de kompleks karbonhidratlardan karşılanmalı. Gebelikte kişinin alması gereken enerji yaşına, boyuna, gebeliğin başından itibaren aldığı kiloya ve fiziksel aktivite düzeyi gibi parametrelere göre hesaplanır. İhtiyacı olan enerjiyi hangi besinlerden alacağı diyetisyen ve anne adayı ile birlikte düzenlenmelidir. Gebelik döneminde beslenme önemli olduğu kadar hassastır da. Bazı besinlere karşı iştahsızlık veya tam tersi fazla aşerme gibi konular olabilir. Bu gibi durumları diyetisyeni ile paylaşan anne adayına özel program hazırlanmalı.
Haberin devamı ↓reklam

KİLODA İPİN UCUNU KAÇIRMAYIN
Gebelik diyabetinde kilo artışı fazla olabileceği için bu riski düşünerek daha gebeliğin başından yani diyabet tanısı almadan önce kontrollü gitmek ve fazla kilo almamak gerekir. Gebelik şekerinde de normal diyabetteki gibi en önemli besin öğesi karbonhidratlı (şekerli) besinler. Ancak bu noktada şöyle bir yanlış anlaşılma da olmamalı; karbonhidratlı besinler kan şekerini yükseltir diye, gebelik diyabetinde diyetten çıkartılmaz. Yapılan çalışmalar da göstermiş ki gebelikte yeterli protein ve yağ alınsa dahi eksik karbonhidrat bebeğin beyin gelişimi üzerinde olumsuz etkiler oluşturur. Karbonhidratlarda önemli nokta ne kadar karbonhidrat gerektiğinin iyi hesaplanması ve kişinin ihtiyaç duyduğu karbonhidratı günün hangi saatlerinde, ne kadar ve hangi besinlerle karşılayabileceğini öğrenmesidir. Kan şekerini hızlı yükselten basit şekerler yerine lif miktarı yüksek, kan şekerini daha yavaş yükselten, sağlığı geliştirmede daha etkin kompleks karbonhidratları seçmek faydalı olacaktır.

KAN ŞEKERİNİN DÜŞMESİ TEHLİKELİ OLABİLİR
Kompleks karbonhidratlar tam tahıl taneleri, kepekli pirinç, makarna, bulgur, tam buğday ekmekleri, çavdar, yulaf gibi besinler, basit şekerler ise çay şekeri, reçel, bal ve marmelat gibi gıdalardır. Diyet programında karbonhidrat kaynaklarını öncelikli olarak ekmek ve ekmek yerine geçenler ile meyve grubu besinler oluşturur. Bu besinler diyette kati suretle olmalı, ancak yenilecek miktar ve zamanlama çok iyi belirlenmelidir. Diyabette sıkıntı her zaman kan şekerinin yükselmesi olmaz. Kan şekerinin düşmesi de yaşanır ve çok tehlikelidir. Bu nedenle doktorun ve beslenme uzmanının istediği periyotlarda kan şekeri kontrolü yapmak veya yaptırmak, besin tüketim kaydı tutmak ve bu kayıtlar eşliğinde beslenme programını yenilemek gerekir. Annenin aldığı kilo, kan şekeri değerleri, yiyebildiği ve yiyemediği besinler göz önüne alınarak diyetisyen kontrolünde beslenme programı yenilenmelidir.

ARA ÖĞÜNLERİ ATLAMAYIN
Diyabette olduğu gibi gebelik diyabetinde de kan şekerinin düşmesi oldukça sıkıntılı bir durumdur. Bunu önlemenin en güzel yolu sık aralıklarla beslenmektir. Kan şekerlerinin istenilen düzeylerde tutulabilmesi için öğün sayı ve miktarları önemlidir. Ara öğünler, öğünden 2.5–3 saat sonra kompleks karbonhidrat içerikli olmalıdır.

KAN ŞEKERİNİ POSAYLA DÜZENLEYİN
Kan şekerini düzenlemede yardımcı besinlerin başında posa gelir. Posa, birlikte yenilen karbonhidratın kan şekerine olan etkisini azaltır, şekerin yükselme hızını yavaşlatır. Bu nedenle de tüm öğünlerimizde kalori değeri çok az olan ama vitamin, mineral ve posadan zengin olan sebze gibi besinler tüketilmeli. Ayrıca tam buğday ekmeği, çavdar, bulgur ve meyve gibi posadan zengin diğer karbonhidrat kaynakları da tercih edilmeli.

BU KURALLARI UNUTMAYIN
Gebe kalınan kilo, hamilelik dönemi boyunca alınacak kiloyu belirler. Gebelik şekeri olan kişinin beslenme programı, mutlaka beslenme uzmanı ile hazırlanmalı. Diyet; anne adayına özel hesaplanmış, onun seveceği besinlerden oluşmalı ve sosyal yaşantısına uygun olmalı. Öğün ve ara öğünler kaçırılmamalı. Hangi besinler karbonhidrat içerir öğrenilmeli, buna göre öğünlerde alınacak karbonhidratları kişinin kendisi seçebilmeli. Gebeliği izleyen doktorun önereceği ölçüde fiziksel aktivite yapılmalı, bol su içilmeli, basit şekerlerden uzak durulmalı, kompleks karbonhidratlara ağırlık verilmeli ve bol posa tüketilmeli.